Ô nhiễm môi trường đất là gì? Nguyên nhân, hậu quả, giải pháp?

Ô nhiễm môi trường đất đang là một chủ đề nóng và đáng báo động ở trên toàn thế giới. Đất bị ô nhiễm bắt nguồn từ rất nhiều những nguyên nhân khác nhau. Chính vì vậy, chúng ta cũng cần rất nhiều những biện pháp khác nhau để giảm thiểu và hạn chế ô nhiễm môi trường đất.

Dưới đây là các thông tin hữu ích và quan trọng nhất về ô nhiễm môi trường đất, Sonha.net.vn mời bạn tham khảo ngay bài viết chi tiết nhất dưới đây của chúng tôi!

1. Ô nhiễm môi trường đất là gì?

Đất là nguồn tài nguyên quý giá trong cuộc sống của chúng ta. Ô nhiễm môi trường đất là tình trạng các tính chất của đất bị thay đổi theo chiều hướng tiêu cực.

Các loại chất thải từ những hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt của con người khi chưa được xử lý đúng cách và khoa học đã xả thẳng ra ngoài môi trường, từ đó ngấm sâu vào trong lòng đất. Theo thời gian, đất sẽ bị nhiễm bẩn cũng như suy thoái và làm ảnh hưởng xấu đến đời sống của động thực vật, con người. 

Bạn đã biết ô nhiễm môi trường đất là gì?

2. Ô nhiễm môi trường đất trên thế giới diễn ra như thế nào?

Ô nhiễm môi trường đất không phải là vấn đề của bất kỳ một quốc gia hay vùng lãnh thổ nào mà nó là một thực trạng nhức nhối ở trên toàn thế giới. 

Tình trạng ô nhiễm đất ở trên thế giới đang bị suy thoái nghiêm trọng do xói mòn, rửa trôi, bạc màu, đất nhiễm mặn, nhiễm phèn , biến đổi khí hậu,... Hiện trên thế giới có nhiều nước đã được xác định là có tình trạng đất bị ô nhiễm nặng nề, như ở Anh ghi nhận 300 vùng với diện tích 10.000 ha, ở Mỹ có khoảng 25.000 vùng, Hà Lan là 6000 vùng.

Không những vậy, với sự phát triển vượt bậc của các ngành công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã khiến cho tài nguyên đất bị nhiễm kim loại nặng độc hại.

Một sự kiện vỡ đập tại bang Minas Gerais của Brazil đã làm cho 60 triệu m3 bùn đất chứa nhiều loại chất thải độc hại từ quá trình khai thác quặng sắt bị tràn ra ngoài và nhấn chìm toàn bộ ngôi làng ở trong khu vực đó.

Tình trạng ô nhiễm môi trường đất trên thế giới đang diễn ra nghiêm trọng

Trung Quốc là một đất nước với sự phát triển mạnh và hàng đầu thế giới hiện nay, sau nhiều năm thực hiện các chính sách công nghiệp hóa một cách tràn lan thì ⅕ diện tích đất nông nghiệp của nước này đã ở trong tình trạng bị ô nhiễm cực kỳ nặng nề.

Sau thảm họa động đất - sóng thần vào tháng 3/2011, lò phản ứng nguyên tử của nhà máy Fukushima đã gây ra những tác động tiêu cực không nhỏ tới hàng trăm km² đất nông nghiệp, lâm nghiệp khiến cho những người dân tại các khu vực này phải rời đi tới những nơi khác để đảm bảo an toàn cho cuộc sống sinh hoạt.

3. Thực trạng ô nhiễm môi trường đất tại Việt Nam

Tại Việt Nam, vấn đề ô nhiễm đất đai cũng là một thực trạng báo động và cần được quan tâm hơn bao giờ hết. Hiện nay, nước ta có khoảng 33 triệu ha diện tích đất tự, trong đó đang sử dụng khoảng hơn 22 triệu ha, chiếm đến 68,83% tổng quỹ đất. Còn lại hơn 10 ha đất chưa sử dụng, chiếm 33,04% diện tích đất tự nhiên. Đất nông nghiệp chỉ có hơn 8 triệu ha chiếm 26,1% diện tích đất tự nhiên.

Theo báo cáo và đánh giá của Cục Môi trường Việt Nam, chất lượng đất đai tại các khu vực đô thị của Việt Nam hầu hết đang bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nguyên nhân lý giải cho điều này là do lượng chất thải từ các hoạt động công nghiệp, xây dựng và sinh hoạt bị xả bừa bãi ra ngoài môi trường.

Ngày nay, khi đi dọc trên các con phố bạn cũng có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những túi rác thải bị vứt bừa bãi làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị cũng như chất lượng đất xung quanh.

Bên cạnh đó, do Việt Nam là nước nằm trong vùng nhiệt đới, mưa nhiều, có nhiệt độ không khí cao cùng với quá trình khoáng hóa diễn ra rất mạnh, vậy nên đất rất dễ bị rửa trôi, xói mòn, ít chất hữu cơ, ít chất dinh dưỡng dẫn đến tình trạng thoái hóa đất nghiêm trọng.

Ô nhiễm đất ở Việt Nam giờ đây không chỉ diễn ra ở các khu vực thành thị đông dân cư như ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mà còn lan rộng ra cả các vùng nông thôn.

Ô nhiễm môi trường đất ở Việt Nam diễn ra từ thành thị tới nông thôn

Tại Hà Nội, ô nhiễm môi trường đất chủ yếu là do các hàm lượng kim loại nặng từ quá trình sản xuất công nghiệp, nhất là ở những khu vực đô thị và các làng nghề như An Khánh, Làng nghề dệt vải Hà Động, Khu đô thị Nam Thăng Long,...

Tại TP. Hồ Chí Minh, vấn đề ô nhiễm môi trường đất cũng không được mấy tích cực hơn. Hàm lượng chất thải từ sản xuất, sinh hoạt, nông nghiệp,... vẫn còn rất khá cao. Tại Hóc Môn, theo một khảo sát mà chúng tôi được biết thì trong một vụ trồng rau, lượng thuốc bảo vệ thực vật được phun ra ngoài khoảng 10 - 25 lần.

Theo tính toán như vậy, trong 1 năm thì lượng thuốc sử dụng cho khoảng 1 ha đất sẽ có thể đạt tới mức 100 - 150 lít. Ở các khu vực công nghiệp của TP. Hồ Chí Minh, lượng nước thải mỗi ngày xả ra ngoài môi trường có thể đạt tới 600.000 m3.

4. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đất là gì?

Ô nhiễm môi trường đất bắt nguồn từ rất nhiều những nguyên nhân khác nhau, nhưng có lẽ nhiều nhất là phải kể đến các tác động cụ thể dưới đây:

• Do lượng chất thải từ các hoạt động sản xuất công nghiệp: Hiện nay, có rất nhiều nhà máy và khu công nghiệp bất chấp các quy định về an toàn nước thải mà xả thẳng chúng ra bên ngoài môi trường khi chưa được qua xử lý. Từ đó, dẫn đến những hệ lụy vô cùng nguy hại cho môi trường đất.

Chẳng hạn như tại các nhà máy nhiệt điện, lượng than hằng ngày được đốt cháy rất nhiều, khi này sẽ có một số chất không phân hủy được sẽ tồn tại dưới dạng tro rồi thẩm thấu xuống lòng đất, lâu dần sẽ tích tụ và biến thành các chất thải độc hại.  

• Do chất thải từ các hoạt động nông nghiệp: Quá trình canh tác trong nông nghiệp thường xuyên phải sử dụng đến các loại hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ. Tuy nó là phương pháp khá hiệu quả đối với người nông dân, thế nhưng các loại độc tính ở trong các loại hóa chất này có thể gây ra các ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường.

Bên cạnh đó, các hóa chất khi ngấm vào trong lòng đất cũng có thể sẽ ngấm xuống các mạch nước ngầm và làm cho toàn bộ nguồn nước bị ô nhiễm, điều này sẽ đặc biệt nguy hại đối với những hộ gia đình đang sử dụng các nguồn nước giếng chưa qua xử lý.

• Do tình trạng đất nhiễm mặn, đất nhiễm phèn lan rộng: Nước nhiễm mặn là do lượng muối ở trong biển, nước thủy triều dâng cao hay từ các mỏ muối. Khi này nồng độ Na, Cl, Kali cao làm tăng áp suất thẩm thấu và gây hạn sinh lý ở giới thực vật phát triển.

Bên cạnh đó, nguồn nước nhiễm phèn thì được cho là do nước đã bị nhiễm sắt, làm cho độ Ph ở trong môi trường giảm dẫn đến tình trạng ngộ độc cho cây cũng như động vật sinh sống ở trong môi trường đó.

3 nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đất

Ngoài những yếu tố trên, tình trạng ô nhiễm môi trường đất còn xuất phát từ những nguyên nhân khác như là do các hoạt động khai thác trái phép, cháy rừng, chất thải rắn, chất thải hạt nhân,...

5. Hệ quả từ việc ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm môi trường đất gây ra những hậu quả nặng nề tới đất đai cũng như đời sống và sức khỏe của con người.

• Ảnh hưởng đến đất đai: Môi trường đất khi bị ô nhiễm sẽ làm cho cấu tạo đất bị thay đổi, dễ bị xói mòn và làm mất đi các chất dinh dưỡng vốn có khi có mưa lớn, nghiêm trọng hơn có thể làm mất khả năng khai thác của đất.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe: Tiếp xúc với môi trường đất bị ô nhiễm trong mội thời gian dài có thế dẫn đến các bệnh như ung thư, bạch cầu, nhiễm độc gan,... Ở trẻ em có thể làm tăng nguy cơ bị dị tật bẩm sinh, rối loạn hô hấp và các bệnh ngoài da,...
• Ảnh hưởng đến nguồn nước: Theo cơ chế thẩm thấu mà tình trạng ô nhiễm môi trường đất còn làm ảnh hưởng xấu đến các mạch nước ngầm. Điều này được cho là vô cùng nguy hiểm cho con người, bởi hiện nay hầu hết lượng nước được sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày đều đến từ nguồn nước ngầm.
• Ảnh hưởng tới các loài động vật: Khi đất bị ô nhiễm, nhiều loại động vật phải di chuyển tới các khu vực khác để sinh sống. Lúc này chúng phải tìm cách thích nghi với môi trường mới, nhưng cũng sẽ có rất nhiều loài không thể thích nghi được và bị chết.

4 hậu quả chính của việc ô nhiễm môi trường đất

6. Những giải pháp để giảm thiểu ô nhiễm môi trường đất

Hiện nay cũng chưa có một biện pháp nào để xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường đất mà chỉ có các giải pháp để hạn chế cũng như giảm thiểu phần nào vấn đề này.

• Trước tiên, các bộ ban ngành cần thực hiện các công tác tư tưởng để người dân có thể hiểu về những tác hại của ô nhiễm môi trường đất. Từ đó, giúp cho mỗi người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường nói chung cũng như môi trường đất nói riêng.
• Hạn chế sử dụng các loại thuốc trừ sâu cũng như các chất hóa học trong sản xuất nông nghiệp. Bộ Nông Nghiệp nước ta khuyến khích người nông dân sử dụng các loại phân bón hữu cơ thay cho thuốc trừ sâu để giảm thiểu các độc tố ngấm vào lòng đất.
• Trồng cây, phủ xanh đồi trọc: Rừng cây có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Để làm được điều này thì chúng ta phải cần mở rộng diện tích trồng cây, ngăn chặn nạn phá rừng.
• Ưu tiên sử dụng các sản phẩm hữu cơ: Đây cũng được coi là một trong những giải pháp để người nông dân hạn chế sử dụng các hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ trong quá trình trồng trọt.
• Tiết kiệm năng lượng: Để tạo ra năng lượng điện, con người ta sẽ phải đốt các nhiên liệu hóa thạch. Tuy nhiên điều này đã khiến cho lượng nitơ thải vào không khí rất lớn và đọng lại trên mặt đất, từ đó dẫn đến tình trạng ô nhiễm đất và nước.

Chính vì vậy, để tiết kiệm năng lượng thì trước tiên cần phải giảm lượng điện tiêu thụ bằng cách tiết kiệm điện. Bạn hãy tắt hoặc rút các phích cắm ở tivi, máy tính, máy giặt,... hoặc các thiết bị không cần thiết khi không có nhu cầu sử dụng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể trang bị và lắp đặt cho gia đình mình các sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường như bình nước nóng năng lượng mặt trời. Đây là dòng sản phẩm 100% không sử dụng điện năng, hoạt động theo nguyên lý đối lưu nhiệt tự nhiên, tức là hấp thụ ánh sáng từ mặt trời để chuyển hóa quang năng thành nhiệt năng và làm nóng nước. Như vậy, người dùng sẽ có được một nguồn nước nóng để sử dụng hằng ngày an toàn và vẫn đảm bảo được chất lượng tốt nhất.

Thái dương năng giúp tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường đất

Máy nước nóng năng lượng mặt trời trên thị trường hiện nay có rất nhiều các dòng sản phẩm và thương hiệu khác nhau. Bạn có thể nghiên cứu và tham khảo sử dụng các sản phẩm năng lượng mặt trời của Sơn Hà.

Đây là dòng sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất bởi Tập đoàn Sơn Hà, hiện Sonha.net.vn chúng tôi là nhà phân phối chính thức và độc quyền tại Việt Nam. Liên hệ hotline 0969.26.90.90 để được đội ngũ tư vấn và hỗ trợ báo giá ưu đãi.

Ô nhiễm môi trường đất là một vấn đề rộng lớn và cấp bách ở trên toàn thế giới. Để giảm thiểu tình trạng này rất cần sự chung tay và hợp sức từ người dân cũng như các bộ ban ngành khác nhau.

=> Xem thêm: Ô nhiếm không khí là gì? Nguyên nhân, hậu quả và cách khắc phục?

Bài viết trên đây, hy vọng đã mang tới được cho bạn những thông tin hữu ích để bạn có thể hiểu thêm về ô nhiễm môi trường đất là gì cũng như những nguyên nhân, hậu quả và giải pháp cho vấn đề này.